Aποψη: Γκιλοτίνα ηγετών η ευρωλιτότητα

Του Πετρου Παπακωνσταντινου «Στον πρώτο γύρο επιλέγεις, στον δεύτερο τιμωρείς». Η παράδοση τηρήθηκε στις χθεσινές προεδρικές εκλογές της Γαλλίας, όπου οι πολίτες λιγότερο υπερψήφισαν τον άχρωμο κομματικό γραφειοκράτη Φρανσουά Ολάντ (μόλις 28% στον πρώτο γύρο) και περισσότερο «μαύρισαν» τον Νικολά Σαρκοζί. Σε αντίθεση με τη νίκη του Λιονέλ Ζοσπέν στις βουλευτικές εκλογές του 1997, η επικράτηση του σοσιαλιστή Ολάντ δεν μπορεί εύκολα να ερμηνευθεί ως προείκασμα στροφής της Ευρώπης προς την Κεντροαριστερά. Εκείνο που επιβεβαιώνουν οι γαλλικές εκλογές είναι ότι η ασφυκτική λιτότητα που επέβαλε στην Ευρώπη το ζεύγος ΜέρκελΣαρκοζί λειτουργεί ως γκιλοτίνα προέδρων και πρωθυπουργών. Ο απερχόμενος πρόεδρος είναι ο 11ος Ευρωπαίος ηγέτης που ανατρέπεται ύστερα από την έναρξη της κρίσης. Αλλού την πλήρωσε η Κεντροαριστερά (Βρετανία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα), αλλού η Κεντροδεξιά (Ιταλία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Γαλλία), παντού οι κυβερνώντες.Φιλελεύθερα έντυπα όπως ο βρετανικός Economist χαρακτηρίζουν τον Φρανσουά Ολάντ «επικίνδυνο», εχθρικά διακείμενο έναντι της επιχειρηματικότητας. Στην απέναντι πλευρά, κεϊνσιανοί οικονομολόγοι, όπως ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν, ευελπιστούν πως ο σοσιαλιστής ηγέτης θα γίνει ο νεκροθάφτης της λιτότητας. Πιθανότατα, οι φόβοι των μεν θα διαψευσθούν μαζί με τις ελπίδες των δε. Ουδέποτε ο Ολάντ έθεσε ζήτημα ανατροπής των ασφυκτικά στενών ορίων που θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας, ή της ευελιξίας στην αγορά εργασίας, που επιβάλλει το γερμανικό μοντέλο. Ακόμη και η πρότασή του για τα ευρωομόλογα, που είχε θορυβήσει το Βερολίνο, εκφυλίσθηκε σε «αναπτυξιακά ομόλογα», προς όφελος των μεγάλων επιχειρήσεων, που θα αναλάβουν έργα υποδομών.Το πιθανότερο είναι ότι η Μέρκελ, στην αναμενόμενη έκτακτη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε., θα κάνει δώρο στον Ολάντ άφθονες διακηρύξεις περί «στροφής στην ανάπτυξη» και κάποια επενδυτικά σχέδια, με αντάλλαγμα τη συνέχιση της πολιτικής συμπίεσης του κόστους εργασίας. Από την πλευρά του, ο Ολάντ θα προσπαθήσει να εξισορροπήσει τις σχέσεις της χώρας του με τη Γερμανία, επανερχόμενος στον παραδοσιακό ρόλο της Γαλλίας ως διάμεσου μεταξύ του ευρωπαϊκού Βορρά και του μεσογειακού Νότου. Εν ολίγοις, πρέπει να περιμένουμε διορθώσεις πορείας, όχι αλλαγή υποδείγματος.Στο μεταξύ, οι εκλογικές αναμετρήσεις σε Γαλλία, Ελλάδα και σειρά άλλων χωρών στέλνουν μηνύματα πολιτικής αποσταθεροποίησης, όπου ζωντανεύουν φαντάσματα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Η ανησυχητική άνοδος της Ακροδεξιάς πρέπει να προβληματίσει τα κόμματα εξουσίας της Κεντροδεξιάς και της Κεντροαριστεράς, τα οποία, με την πλειοδοσία τους σε λαϊκιστική δημαγωγία εναντίον των οικονομικών μεταναστών και υπέρ του αστυνομικού κράτους, συνέβαλαν σε αυτό που Γάλλοι αναλυτές αποκαλούν «Λεπενοποίηση των συνειδήσεων».