Μια περίεργη επιδημία έχει ενσκήψει στο χωριό Καλάτσι των 680 κατοίκων και την σχεδόν εγκαταλελειμμένη, σοβιετική πόλη Κράσνογκορσκ του Καζακστάν. Στα καλά καθούμενα, οι κάτοικοι πέφτουν σε λήθαργο που διαρκεί από δύο έως έξι μέρες, ενώ παράλληλα εμφανίζουν μερική απώλεια μνήμης, προβληματίζοντας τους επιστήμονες για τα αίτια αυτού του φαινομένου.

Η ιστοσελίδα siberiantimes.com μεταφέρει τις μαρτυρίες κατοίκων του χωριού. Μία γυναίκα 50 ετών άρμεγε τις αγελάδες της, όπως κάθε μέρα, όταν ξαφνικά αποκοιμήθηκε και ξύπνησε ύστερα από δύο μερόνυχτα στο νοσοκομείο. Το μόνο που θυμάται είναι η φράση της νοσοκόμας, όταν η ίδια άνοιξε τα μάτια της: "Καλώς ήρθες πίσω κοιμωμένη πριγκίπισσα, επιτέλους ξύπνησες". Η ίδια δεν το θυμάται, όμως γείτονες της έχουν πει ότι κατά τη διάρκεια των δύο εκείνων ημερών είχε προσπαθήσει αρκετές φορές να ξυπνήσει μουρμουρίζοντας ότι έπρεπε ν' αρμέξει τις αγελάδες.
Κι αυτή δεν είναι η μοναδική μαρτυρία. Ένας άνδρας σέρφαρε στο διαδίκτυο, όταν ξαφνικά ένιωσε "σαν κάποιος να πάτησε ένα κουμπί και να μου έκλεισε το διακόπτη", όπως χαρακτηριστικά περιγράφει, για να ξυπνήσει κι αυτός σ' ένα δωμάτιο νοσοκομείου ύστερα από 30 ώρες. Σε μια πωλήτρια από το Κράσνογκροσκ κάτι αντίστοιχο της συνέβη εφτά φορές μέσα στο μαγαζί της, ενώ από η επιδημία ύπνου χτύπησε τα δυο της παιδιά, τη βοηθό της στο μαγαζί, καθώς και ακόμη πέντε πωλήτριες, τα μαγαζιά των οποίων βρίσκονταν στον ίδιο δρόμο.
Το πρώτο κύμα υπνηλίας έκανε την εμφάνισή του στην περιοχή το Μάρτιο του 2013, κυρίως σε κατοίκους ρωσικής ή γερμανικής εθνικότητας. Από τότε ακολούθησαν ακόμη τέσσερα κύματα, με το τελευταίο να βρίσκεται σε εξέλιξη τώρα, το Μάιο του 2014. Οι κάτοικοι υποστηρίζουν ότι αυτή η επιδημία εμφανίζεται μετά από μια απότομη άνοδο της θερμοκρασίας, ενώ οι επιστήμονες έχουν εξετάσει διαφορετικές, πιθανές αιτίες, όπως το ενδεχόμενο να έχει διαρρεύσει νερό στα ποτάμια της περιοχής και μέσω αυτών στα σπίτια από ένα ορυχείο ουρανίου, που έχει κλείσει εδώ και χρόνια - μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Κάτοικοι εκφράζουν το φόβο μήπως έτυχε να θάψουν ζωντανό έναν ηλικιωμένο κάτοικο της περιοχής, την εποχή που υπήρχαν μεν κρούσματα, αλλά δεν ήταν ευρύτερα γνωστά. Επίσης έχουν καταγραφεί μαρτυρίες ανθρώπων, κυρίως παιδιών, που κατά τη διάρκεια του ύπνου τους είχαν ψευδαισθήσεις, ότι έβλεπαν τέρατα κλπ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η διαπίστωση των παρενεργειών στις ζωές των ασθενών μετά την ανάρρωσή τους. Τα παιδιά εμφανίζουν μειωμένες επιδόσεις στα μαθήματα, ενώ οι ενήλικες αναφέρουν πονοκεφάλους, απώλεια μνήμης και γενικότερα μια κατάσταση σωματικής αδυναμίας.
Περισσότερα από 7000 πειράματα έχουν πραγματοποιηθεί στο χώμα, το νερό, τον αέρα, στο αίμα των ασθενών, στα μαλλιά, ακόμη και στα νύχια τους από τους επιστήμονες που έχουν συρρεύσει στην περιοχή. Ωστόσο, δεν έχει βρεθεί ακόμη κάποια ικανοποιητική εξήγηση, που να καθησυχάσει τους κατοίκους της άλλοτε ευημερούσας πόλης, που άρχισε να μαραζώνει οικονομικά μετά το 1991. Είναι πιθανό η εξήγηση να συνδέεται με τη μέτρηση αυξημένης ποσότητας ραδονίου στην ατμόσφαιρα, όμως και πάλι παραμένουν κάποια ερωτήματα αναπάντητα, όπως γιατί η υπνηλία εμφανίζεται σε ορισμένους ανθρώπους και όχι σε όλους ή έστω σε όσους βρίσκονται ταυτόχρονα στον ίδιο χώρο. Αυτό κι αν είναι μυστήριο!